Hoe kunnen we het belang van leren en ontwikkelen tot actie omzetten? Hoe geven we mensen een duwtje in de juiste richting? Gedragsdeskundige Loes Kievitsbosch van Bureau Duwtje nam de aanwezigen tijdens de LLO-Conferentie mee in de wereld van nudging, het subtiel veranderen van gedrag.
Kievitsbosch gaf een interactieve presentatie, waarin ze de bezoekers terloops deelgenoot maakte van de tactieken van gedragsbeïnvloeding. Het publiek kreeg eerst een paar rekenopgaven voorgelegd en moest daarna hun favoriete gereedschap noemen. Verrassend veel mensen kozen voor een rode hamer. Wat bleek: Kievitsbosch had het publiek onbewust gestuurd. De keuze was al subtiel beïnvloed, onder andere door het rode lettertype op de introductieslide.
Kennis ≠ gedrag
Dat is de kern van gedragsbeïnvloeding, zei Kievitsbosch. We hebben een rationeel systeem en een intuïtief systeem. Campagnes die aanspraak maken op alleen ons rationele systeem, bijvoorbeeld door alleen te informeren, werken niet. “Kennis is niet hetzelfde als gedrag.” Mensen blijken hun keuze veel vaker op intuïtieve, automatische beoordelingen te baseren. “Hoe verander je gedrag als we een groot deel niet bewust waarnemen? Dat is de uitdaging.”
Kievitsbosch benoemde vier “knoppen” waaraan je kunt draaien. Het gedrag moet makkelijk te behalen zijn, volgens de wet van de minste weerstand. Weerstand moet worden voorkomen, bijvoorbeeld door taken in kleine stappen op te delen. Ook is groepsgedrag vaak sterker dan opgelegde regels.
Intrinsieke motivatie
Het vierde principe onderstreept het belang voor LLO. Om arbeidsmarkttekorten het hoofd te bieden, moeten beleidsmakers en initiatiefnemers van LLO instromers kunnen faciliteren. Kievitsbosch stelde het publiek de vraag: waarom zou jij zelf willen doorontwikkelen? De bezoekers reageerden enthousiast. “Het is gewoon erg leuk,” zei iemand, “het opent allerlei deuren.” Die vraag, vertelde Kievitsbosch, die werkt: als je iemand wil overtuigen, ga dan eerst terug naar je eigen intrinsieke motivatie.
De sessie liet zien dat gedragsverandering zelden begint bij cijfers of beleid, maar bij mensen zelf – hun omgeving, hun emoties, hun motivatie. Wie een leercultuur wil versterken, moet niet alleen informeren, maar activeren. En dat begint met een simpel inzicht: soms is een subtiel duwtje genoeg. “Gedrag veranderen is geen trucje, het is een andere manier van denken.”
Deel ook je verhaal
Heb jij een ook verhaal dat goed past bij Lang Leve Ontwikkelen? Deel het en inspireer anderen!