Leren en Werken in de Zorg: Oplossingen voor een Toekomstbestendige Sector

De zorgsector staat voor grote uitdagingen: een groeiende zorgvraag, een tekort aan professionals en de noodzaak om samenwerkingen te versterken. In deze blog belichten we initiatieven van Expeditie Leercultuur die leren en werken in de zorg slimmer organiseren. Zo kijken we naar het Zorginnovatienetwerk (ZIN) dat onderwijs en praktijk dichter bij elkaar brengt. Ook staan we stil bij een samenwerking tussen de HvA en het Amsterdam UMC die in het teken staat van zorgprofessionals boeien, binden én behouden. Vervolgens kijken we naar FastSwitch, een zij-instroomprogramma dat professionals uit andere sectoren klaarstoomt voor de jeugdzorg. Tot slot voegen we een krachtige leerinnovatie toe: ZOHRA, dat zorg en onderwijs verbindt in de wijk. 

De zorg voor cliënten met epilepsie en een verstandelijke beperking vraagt om specialistische kennis en een continue leeromgeving. Om dit aan te pakken, heeft Centrum voor Epilepsiewoonzorg Kempenhaeghe acht woonafdelingen ingericht als werkplaatsen voor leren en innoveren. Hier begeleiden zorgprofessionals die ook in het onderwijs actief zijn zowel studenten als zorgmedewerkers, en zorgen zij ervoor dat actuele kennis direct in de praktijk wordt toegepast. Dit versterkt niet alleen de zorgkwaliteit, maar biedt ook zorgmedewerkers en studenten met diverse achtergronden de kans om zich persoonlijk en professioneel te blijven ontwikkelen. Door multidisciplinaire samenwerking en gerichte scholing wordt niet alleen het tekort aan zorgpersoneel aangepakt, maar ook een duurzaam leercultuurklimaat gecreëerd waarin experimenteren en vernieuwen centraal staan. 

Om het tekort aan zorgprofessionals tegen te gaan, zetten de Hogeschool van Amsterdam en Amsterdam UMC zich in voor de ontwikkeling van flexibele loopbaanpaden en interessante leertrajecten die zorgen voor bredere inzetbaarheid in de zorg. Dit stelt zorgmedewerkers in staat om zich te specialiseren in verschillende zorggebieden, zoals zowel verpleging als operatiekamers, en biedt ze meer carrièrekansen en flexibiliteit. Duobanen, die zorgprofessionals de ruimte geven om zich op meerdere terreinen te ontwikkelen, spelen hierbij een cruciale rol. Door samenwerking met DUTCH voor simulatie- en modulair onderwijs, wordt de leercultuur in ziekenhuizen versterkt, en krijgen zorgmedewerkers de tools om zich verder te ontwikkelen. Dit draagt niet alleen bij aan de verbetering van de kwaliteit van de zorg, maar motiveert medewerkers ook om langer in het vak te blijven. 

Het tekort aan jeugdzorgprofessionals vraagt om creatieve oplossingen, en FastSwitch speelt hierop in door zij-instromers op te leiden tot vakbekwame hbo-jeugd- en gezinsprofessionals. Deze professionals, afkomstig uit andere sectoren, brengen niet alleen nieuwe vaardigheden, maar ook frisse inzichten die de jeugdzorg kunnen vernieuwen. De zij-instromers worden intensief begeleid door ervaren, geregistreerde zorgprofessionals die hun kennis en ervaring delen. Daarnaast worden ze vanuit het onderwijs ondersteund door studiecoaches die hun ontwikkeling volgen en stimuleren. Deze aanpak zorgt niet alleen voor nieuwe instroom in de sector, maar ook voor frisse perspectieven die de jeugdzorg kunnen vernieuwen. 

ZOHRA (Zorg Onderwijs Herontwerp Radicaal Anders) is een vernieuwend opleidingsconcept waarin studenten, bewoners en zorgprofessionals samen slimme oplossingen ontwikkelen voor de toekomst van de zorg. In plaats van leren in een klaslokaal, vindt het onderwijs plaats in de wijk, dicht bij de mensen. Deze praktijkgerichte aanpak zorgt ervoor dat het onderwijs aansluit bij wat er werkelijk speelt in buurten en gemeenschappen. 

Door wijkgerichte pilots in onder andere Oosterhout en Breda, waarbij studenten wekelijks samenkomen met bewoners en professionals, ontstaat een unieke leerdynamiek. Onder begeleiding van onderwijsprofessionals en praktijkopleiders wordt het programma continu bijgestuurd op basis van de input uit de wijk. Dit zorgt niet alleen voor betere aansluiting op de praktijk, maar versterkt ook de zelfredzaamheid en samenredzaamheid van bewoners. Het resultaat: betekenisvolle leermomenten voor studenten én zingeving voor bewoners. ZOHRA is daarmee een inspirerend voorbeeld van toekomstgericht opleiden in de zorg. 

Lees meer over ZOHRA in hun eigen blog op LLO-Katalysator.

De zorgsector staat voor grote uitdagingen, maar er zijn volop kansen om deze aan te pakken. Van het creëren van flexibele leertrajecten tot het inzetten van zij-instromers en het versterken van samenwerkingen tussen onderwijs en zorginstellingen. De initiatieven die we hebben besproken bieden concrete oplossingen. Door slimmer leren en werken te combineren zorgen we voor meer zorgprofessionals, een hogere zorgkwaliteit en een duurzame leercultuur waarin medewerkers zich blijven ontwikkelen.